در دنیای امروز، مفهوم پایداری (sustainability) و ردپای کربن (Carbon handprint) بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است، زیرا جوامع بشری به‌تدریج از تأثیرات مخرب فعالیت‌های خود بر محیط زیست آگاه شده است.
«پایداری» به معنای حفظ منابع طبیعی و محیط زیست برای نسل‌های آینده است، به گونه‌ای که نیازهای کنونی انسان‌ها تأمین شود، بدون اینکه توان نسل‌های آینده برای برآورده‌کردن نیازهایشان به خطر بیفتد. از طرف دیگر «ردپای کربنی» به‌میزان انتشار گازهای گلخانهای ناشی از فعالیت‌های انسانی اشاره دارد که یکی از عوامل اصلی تغییرات اقلیمی و تخریب محیط زیست است. تغییرات اقلیمی به نوبه خود تهدیدات جدی برای اکوسیستم‌ها، آب، هوا، خاک و زندگی انسان‌ها به همراه دارد.
ارتباط بین پایداری و ردپای کربنی بسیار نزدیک است؛ زیرا یکی از مهم‌ترین جنبه‌های یک سبک زندگی پایدار، کاهش ردپای کربنی است.
در این مقاله، به بررسی اهمیت کاهش ردپای کربنی و راهکارهایی برای زندگی پایدار خواهیم پرداخت تا بتوانیم تأثیرات منفی بر محیط زیست را به حداقل برسانیم.
چرا کاهش ردپای کربن مهم است؟
هفت میلیارد نفر در جهان مقادیر متفاوتی از منابع این سیاره را مصرف می‌کنند. طبق پیش‌بینی‌های سازمان ملل، جمعیت جهان تا سال 2050 به 9.7 میلیارد نفر و تا سال 2100 به بیش از 11 میلیارد نفر می‌رسد. رشد جمعیت باعث افزایش انتشار گازهای گلخانهای و کاهش منابع سیاره می‌شود.
افزایش انتشار گازهای گلخانهای تأثیر مستقیمی بر گرمایش جهانی دارد و این تغییرات آب و هوایی اثرات فاجعه‌باری بر سیاره ما می‌گذارد.
همه ما می‌توانیم با انتخاب‌های بهتر در مبارزه با گرمایش جهانی سهیم باشیم. تغییرات کوچک می‌تواند در دراز‌مدت تفاوت بزرگی ایجاد کنند.
چگونه می‌توانیم ردپای کربنی خود را کاهش دهیم؟
کاهش ردپای کربنی می‌تواند از طریق تغییرات در سبک زندگی و استفاده از منابع پایدارتر به دست آید. در ادامه، برخی از راه‌های مؤثر برای کاهش ردپای کربنی آمده است:
کاهش مصرف انرژی
- استفاده از لامپ‌های LED و تجهیزات کم‌مصرف
- خاموش‌کردن وسایل الکترونیکی و چراغ‌ها وقتی نیازی به آن‌ها نیست
- بهینه‌سازی سیستم‌های گرمایش و سرمایش خانه‌ها
- استفاده از لوازم الکتریکی با بهره‌وری انرژی بالا
حملونقل اصولی
- استفاده از حملونقل عمومی، دوچرخه یا پیاده‌روی به جای استفاده از خودروهای شخصی
- انتخاب خودروهای هیبریدی یا الکتریکی که مصرف سوخت فسیلی کمتری دارند
- دقت در مورد زمان و نحوه رانندگی برای جلوگیری از هدر‌رفت سوخت
مصرف محصولات محلی و ارگانیک
- خرید محصولات غذایی محلی و فصلی که نیاز به حملونقل طولانی ندارند
- محدود‌کردن محصولات گلخانهای (توت فرنگی را در زمستان فراموش کنید)
- کاهش مصرف محصولات گوشتی و دامی که تولید آن‌ها باعث انتشار زیاد گازهای گلخانهای می‌شود.
کاهش و بازیافت ضایعات
- کاهش مصرف مواد پلاستیکی و بسته‌بندی‌های یک‌بار مصرف
- بازیافت مواد قابل بازیافت مانند کاغذ، فلزات، و پلاستیک
- کمپوست‌کردن زباله‌های غذایی برای کاهش ضایعات
- خرید به‌اندازه مواد غذایی برای جلوگیری از ضایعات
استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر
- نصب پنل‌های خورشیدی برای تولید برق خانگی
- استفاده از انرژی باد یا سایر منابع تجدیدپذیر
مدیریت مصرف آب
- نصب تجهیزات صرفه‌جویی در مصرف آب مانند سرشیرهای کم‌مصرف
- کاهش مصرف آب در فعالیت‌های روزمره مثل شست‌وشو، حمام و آبیاری گیاهان
- استفاده از شیرآلات با چشمی برقی برای جوگیری از هدر‌رفتن آب
مدریت خرید لباس
- مراقبت کافی از لباس‌ها برای کاهش نیاز به خرید مجدد
- استفاده از پارچه‌هایی که کمترین گاز گلخانهای برای ساخت آن‌ها تولید می‌شود، مانند کتان، بامبو، کنف، لینن، پلی استر بازیافتی
- خرید لباس‌های ساخته‌شده از مواد بازیافتی
- حمایت از برند‌های دوست‌دار محیط زیست
کاهش مصرف محصولات پرکربن
- پرهیز از خرید محصولات با ردپای کربنی بالا مانند برخی از محصولات صنعتی
- خرید محصولات با بسته‌بندی‌های کمتر و سازگارتر با محیط زیست
راهکارهای عملی برای کاهش ردپای کربن
راهکارهای عملی زیر به شما کمک می‌کنند که رد پای کربنی خود را کم کنید. کم‌کردن رد پای کربنی حتی به مقدار کم، می‌تواند در بلندمدت تاثیر بسیار زیادی بر پایداری محیط زیست داشته باشد.
- درجه حرارت اتاق را 1 درجه کم کنید.
- کوتاه دوش بگیرید.
- هنگام مسواک‌زدن یا شستن ظروف آب را ببندید.
- تجهیزات الکترونیکی خود را از برق بکشید.
- وقتی باتری گوشی پر شده است، گوشی خود را در حالت شارژ رها نکنید.
- داده‌های غیرضروری را در فضای ابری ذخیره نکنید (زیرا مراکز داده برای نگهداری آن‌ها برق مصرف می‌کنند)
- محصولات کم‌مصرف را با برچسب A انتخاب کنید.
- برای پیکنیک به‌جای ظروف یک‌بار مصرف از ظروف ملامین استفاده کنید.
- با وسایل حملونقل عمومی به مدرسه و یا سر کار بروید.
- هنگامی‌که نور طبیعی کافی است و وقتی که اتاق را ترک می‌کنید، چراغ‌ها را خاموش کنید.
- اگر سیستم کنترل تهویه مطبوع روشن است، پنجره را ببندید.
- بسیاری از وسایل الکترونیکی حتی در صورت خاموش‌بودن نیز همچنان از انرژی استفاده می‌کنند. برای مثال، شارژر، تلویزیون و چاپ‌گر از جمله این دستگاه‌ها هستند. پس در صورت عدم استفاده، آن‌ها را از برق بکشید.
- هنگامی‌که خانه نیستید، رایانه خود را خاموش کنید. یک رایانه خاموش حداقل 65٪ انرژی کمتری نسبت به رایانه روشن یا در حالت Sleep انرژی مصرف می‌کند.
- تا حد امکان از پله‌ها استفاده کنید. آسانسورها، برق مصرف می‌کنند.
- لباس‌شویی را کاملا پر کنید و تا حد امکان دما و سرعت چرخش را کاهش دهید.
با رعایت نکات ذکرشده در این مقاله، می‌توانید ردپای کربنی خود را تا حد زیادی کاهش داده و در آینده افرادی که بر روی این سیاره زندگی می‌کنند سهیم باشید.
