حسابداری بین المللی را بیشک باید از اصول کلیدی، محرز و مورد نیاز در اقتصاد امروز جهانی برشمرد. جهانی‌شدن اقتصاد، در چند دهه اخیر شرکت‌ها را ملزم به انجام فعالیت‌های فرامرزی و ارائه گزارش‌های مالی بر اساس استانداردهای بین‌المللی کرده است. در این میان، استانداردهای حسابداری بین‌المللی (IFRS) به عنوان یک زبان مشترک برای ارائه اطلاعات مالی شفاف و قابل مقایسه در سطح جهانی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
حسابداری بین المللی: تطبیق با IFRS چه اهمیتی دارد؟
IFRS مخفف International Financial Reporting Standards یا استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی است که توسط هیئت استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IASB) تدوین شده و بهعنوان یک زبان مشترک جهت ارائه اطلاعات مالی شفاف و قابل مقایسه در سطح جهانی عمل می‌کنند.
هدف اصلی IFRS در حسابداری بین المللی افزایش شفافیت و قابلیت مقایسه‌پذیری صورت‌های مالی شرکت‌ها در سراسر جهان است. موردی که به سرمایه‌گذاران و سایر ذینفعان کمک می‌کند تصویری دقیق‌تر از وضعیت مالی و عملکرد شرکت‌ها بهدست آورده و تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد سرمایه‌گذاری خود اتخاذ کنند.
امروزه استفاده از IFRS در بسیاری از کشورها از جمله کشورهای عضو اتحادیه اروپا الزامی است. در ایران نیز، سازمان حسابرسی در حال تلاش برای تطبیق استانداردهای حسابداری ایران با IFRS است.
مزایای استفاده از IFRS عبارتند از:
افزایش شفافیت و قابلیت مقایسه‌پذیری: استفاده از یک زبان مشترک حسابداری یا همان حسابداری بین المللی، مقایسه عملکرد مالی شرکت‌ها در سراسر جهان را آسان‌تر کرده و به سرمایه‌گذاران و سایر ذینفعان کمک می‌کند تا تصویری دقیق‌تر از وضعیت مالی و عملکرد شرکت‌ها بدست آورند.
کاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری و دسترسی به بازارهای سرمایه بین‌المللی: تطبیق با IFRS می‌تواند به شرکت‌ها در دسترسی به بازارهای سرمایه بین‌المللی و جذب سرمایه‌گذاران خارجی کمک کند.
دسترسی به بازارهای سرمایه بین‌المللی با IFRS: این کار موجب جذب سرمایه از سرمایه‌گذاران خارجی شده و ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش و تمایل به سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد. همچنین منابع مالی جدید، کاهش وابستگی به منابع داخلی، ارتقای اعتبار بین‌المللی و امکان فعالیت در سطح جهانی را به دنبال خواهد داشت.
با وجود مزایای متعدد همراهی با حسابداری بین المللی، تطبیق با IFRS می‌تواند برای شرکت‌ها چالش‌هایی از جمله هزینه‌های پیاده‌سازی، پیچیدگی و عدم تطابق با قوانین محلی را نیز به همراه داشته باشد.
- هزینه‌های پیاده‌سازی: تطبیق با IFRS می‌تواند نیازمند هزینه‌های قابل توجهی برای آموزش کارکنان، به‌روزرسانی سیستم‌های حسابداری و اخذ مشاوره تخصصی باشد.
- پیچیدگی: استانداردهای IFRS می‌توانند پیچیده و دشوار برای درک باشند، به خصوص برای شرکت‌هایی که سابقه استفاده از آنها را ندارند.
- عدم تطابق با قوانین محلی: در برخی موارد، ممکن است تناقضاتی بین IFRS و قوانین و مقررات حسابداری محلی وجود داشته باشد که نیازمند تطبیق یا معافیت‌های خاص باشد.
تطبیق با IFRS با حسابداری بین المللی در ۵ گام
شرکت‌ها برای تطبیق با IFRS باید مراحل زیر را دنبال کنند:
- ارزیابی تأثیر: شرکت‌ها باید دامنه تغییرات IFRS را که بر آنها تأثیر می‌گذارد، شناسایی کرده و تأثیر مالی و عملیاتی این تغییرات را ارزیابی کنند.
- ایجاد یک برنامه عملیاتی: یک برنامه زمان‌بندی برای اجرای تغییرات لازم در سیستم‌ها، فرآیندها و گزارشگری مالی خود تدوین کنند.
- به‌روزرسانی سیستم‌ها و فرآیندها: سیستم‌ها و فرآیندهای حسابداری خود را برای انعکاس الزامات جدید IFRS به‌روزرسانی کنند. این ممکن است شامل به‌روزرسانی نرم‌افزار حسابداری، ایجاد رویه‌های جدید و آموزش کارکنان باشد.
- آماده‌سازی برای گزارشگری مالی: اطمینان حاصل کنند که صورت‌های مالی آنها مطابق با الزامات جدید IFRS تهیه می‌شود. این مورد ممکن است شامل افشاهای اضافی در یادداشت‌های همراه صورت‌های مالی نیز باشد.
- نظارت مستمر: ناظرین در حسابداری بین المللی باید به طور مستمر بهروزرسانی‌های جدید IFRS را رصد کرده و در صورت نیاز، تغییرات لازم را در سیستم‌ها، فرآیندها و گزارشگری مالی خود ایجاد کنند.
نقش سازمان حسابرسی در تطبیق با IFRS
سازمان حسابرسی در ایران، متولی اصلی تطبیق استانداردهای حسابداری با IFRS است. این سازمان با انتشار پیش‌نویس استانداردهای جدید، دریافت نظرات عمومی، نهایی کردن استانداردها، ارائه راهنمایی و پشتیبانی و نظارت بر اجرا، نقشی کلیدی در فرایند تطبیق با حسابداری بین المللی ایفا می‌کند.
هدف اصلی از این اقدامات، شفاف‌تر شدن اطلاعات مالی، ارتقای کیفیت گزارشگری و تسهیل حضور شرکت‌های ایرانی در بازارهای بین‌المللی است.
در نهایت، تلاش‌های سازمان حسابرسی در راستای تطبیق با IFRS، به نفع شرکت‌ها، ذینفعان و اقتصاد ایران خواهد بود.
تطبیق با استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) سفری پرمسیر اما ضروری برای شرکت‌های ایرانی در دنیای امروز است. این فرآیند، دریچه‌ای نو به سوی شفافیت، مقایسه‌پذیری و اعتماد در عرصه‌ی جهانی می‌گشاید و فرصت‌های جدیدی را برای جذب سرمایه، ارتقای حاکمیت شرکتی و حضور فعال در بازارهای بین‌المللی فراهم می‌کند.
سازمان حسابرسی به عنوان متولی اصلی این مسیر، با انتشار پیش‌نویس استانداردها، دریافت نظرات، نهایی کردن آنها و ارائه راهنمایی و پشتیبانی، نقشی کلیدی در یاری رساندن به شرکت‌ها ایفا می‌کند.
مسئولیت نهایی در پروسه الحاق به حسابداری بین المللی بر عهده شرکت‌هاست. با تعهد و برنامه‌ریزی دقیق، می‌توان گام‌های بلند و استواری در جهت تطبیق با IFRS برداشته و از مزایای بی‌شمار این استانداردها بهره‌مند شد.
