در دنیای امروز، سرعت و کارایی حرف اول را می‌زند. از این رو، این روزها دیگر چک‌های کاغذی و صف‌های طولانی بانکی جای خود را به سامانه‌های پرداخت الکترونیکی داده‌اند. این سامانه‌ها با تنوع و کارایی بالا، نیازهای مختلف مشتریان را در زمینه انتقال وجه، پرداخت قبوض، خرید شارژ و سایر تراکنش‌های مالی به سرعت و آسانی برآورده می‌کنند. در این مقاله به معرفی سامانه‌های پرداخت و کاربردهای آنها می‌پردازیم. با ما همراه باشید تا با دنیای نوین پرداخت آشنا شوید.
سامانه پرداخت شتاب، تسهیل‌کننده تراکنش‌های سریع و امن
سامانه شتاب که مخفف عبارت “شبکه تبادل اطلاعات بین بانکی” است، در سال ۱۳۸۱ توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با هدف تسهیل و تسریع در انجام تراکنش‌های بانکی و ارائه خدمات به صورت شبانه‌روزی به مشتریان راه‌اندازی شد. عضویت در این شبکه برای تمامی بانک‌ها و موسسات مالی الزامی است و به واسطه آن، دارندگان کارت‌های بانکی می‌توانند از خدماتی نظیر پایانه‌های فروش، تلفن بانک، اینترنت بانک و… در تمام ساعات شبانه‌روز استفاده کنند.
از جمله وظایف کلیدی شبکه شتاب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انتقال امن تراکنش‌های بین بانکی: این سامانه با استفاده از رمزنگاری و پروتکل‌های امنیتی پیشرفته، امکان انتقال وجه بین حساب‌های مختلف در بانک‌های عضو را به صورت امن و مطمئن فراهم می‌کند.
- انتقال وجه بین بانکی: یکی از مهم‌ترین خدمات سامانه شتاب، امکان انتقال وجه بین حساب‌های مختلف در بانک‌های عضو است که به راحتی و در کمترین زمان قابل انجام می‌باشد.
- امکان تراکنش اصلاحیه در صورت انجام نشدن تراکنش اصلی: در صورت بروز مشکل و عدم انجام تراکنش به هر دلیلی، سامانه شتاب امکان انجام تراکنش اصلاحیه را فراهم می‌کند تا از ضرر و زیان کاربران جلوگیری شود.
سامانه شاپرک، نظم‌دهنده به دنیای پرداخت‌های الکترونیکی
با گسترش خریدهای الکترونیکی در ایران شاهد حضور انبوهی از دستگاه‌های پوز متعلق به بانک‌های مختلف در پیشخوان فروشگاه‌ها بودیم. این تنوع، چالش‌های متعددی را برای صاحبان کسب‌وکار و مشتریان به وجود آورده بود. سامانه شاپرک در سال ۱۳۹۳ با هدف نظارت بر تراکنش‌های الکترونیکی و ساماندهی این آشفتگی پا به عرصه وجود گذاشت.
تا پیش از شاپرک، هر بانکی برای ارائه خدمات پرداخت الکترونیکی، دستگاه پوز مجزا ارائه می‌کرد. این امر نه تنها باعث سردرگمی و اشغال فضای اضافی در فروشگاه‌ها می‌شد، بلکه نظارت بر تراکنش‌ها و تضمین امنیت آنها را نیز دشوار می‌کرد. با ظهور شاپرک دیگر نیازی به حضور پوزهای متعدد در فروشگاه‌ها نیست. تنها یک دستگاه پوز کافی است که به سامانه شاپرک متصل باشد و امکان پرداخت از طریق کارت‌های بانکی تمامی بانک‌ها را فراهم کند.
سامانه پایا، تسهیل‌کننده جابه‌جایی وجوه
سامانه پایا در سال ۱۳۹۳ با هدف تسهیل و تسریع در جابه‌جایی وجوه بین بانکی راه‌اندازی شد. این سامانه به دو بخش برداشت مستقیم (بم) و واریز مستقیم (وم) تقسیم می‌شود و امکان تراکنش‌های بین بانکی را در چهار چرخه زمانی در طول روز فراهم می‌کند:
- ۳ و ۴۵ دقیقه صبح
- ۱۰ و ۴۵ دقیقه صبح
- ۱۳ و ۴۵ دقیقه بعد از ظهر
- ۱۸ و ۴۵ دقیقه بعد از ظهر
نکاتی در خصوص استفاده از سامانه پایا:
- حداقل مبلغ تراکنش در سامانه پایا ۱۰۰۰ تومان است.
- در صورت بروز مشکل در تراکنش، می‌توانید از طریق سامانه ساتنا آن را پیگیری کنید.
- برای استفاده از سامانه پایا، باید به سامانه بانک خود مراجعه کنید.
سامانه سحاب، حواله‌ای سریع و امن
سامانه‌های پرداخت در ایران
سحاب یک سامانه حواله بین بانکی است که امکان انتقال وجه به صورت آنلاین و آنی بین حساب‌های مختلف در بانک‌های عضو را فراهم می‌کند. این سامانه در سال ۱۳۹۶ توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با هدف تسهیل و تسریع در تراکنش‌های بین بانکی و کاهش وابستگی به اسکناس و چک راه‌اندازی شد.
مزایای استفاده از سامانه سحاب:
- سرعت بالا: انتقال وجه به صورت آنی انجام می‌شود.
- امنیت بالا: استفاده از رمزنگاری و پروتکل‌های امنیتی
- قابلیت استفاده در شعبه، اینترنت بانک و خودپردازها
- سقف انتقال وجه بالا
سامانه ساتنا، جایگزینی امن و سریع برای چک‌های رمزدار
سامانه ساتنا (سامانه تسویه ناخالص آنی) در سال ۱۳۸۷ با هدف حذف چک‌های رمزدار بین بانکی و تسهیل و تسریع در تراکنش‌های کلان راه‌اندازی شد. این سامانه امکان انتقال وجه به صورت آنی بین حساب‌های مختلف در بانک‌های عضو را در ساعات اداری (۸ الی ۱۶) فراهم می‌کند.
سامانه تابا، گامی در جهت دیجیتالی شدن نظام بانکی
سامانه تابا (سامانه تسویه اوراق بهادار الکترونیکی) با هدف نگهداری و ثبت اوراق بهادار و تسهیل معاملات در این حوزه راه‌اندازی شده است. این سامانه اوراق بهاداری که ویژگی‌های تأیید شده بانک مرکزی را دارا باشند، نگهداری می‌کند و نام و مشخصات دارنده آنها را نیز ثبت می‌کند.
سامانه چکاوک، آغازی برای چک‌های الکترونیکی
سامانه چکاوک (سامانه صیاد) با هدف انتقال تصویر چک و جایگزینی چک‌های فیزیکی با چک‌های الکترونیکی راه‌اندازی شده است. این سامانه امکان انتقال تصویر چک را از طریق موبایل و اینترنت فراهم می‌کند و به بانک مرکزی کمک می‌کند تا نظارت دقیق‌تری بر چک‌ها داشته باشد.
در این گزارش به معرفی سامانه‌های پرداخت و کاربردهای آنها پرداختیم. امیدواریم این اطلاعات برای شما مفید بوده باشد. با انتخاب سامانه مناسب می‌توانید تراکنش‌های مالی خود را به سرعت، آسانی و امنیت انجام دهید. امیدواریم در دنیای نوین پرداخت، تجربه‌ای خوشایند داشته باشید.
