این تصویر، اولین عکسی است که از جیمز وب منتشر میشود و متعاقبا تصاویر جدیدتر منتشر خواهد شد و این مطلب به روز رسانی میشود. این عکس به اندازه یک دانه شن از فضای بزرگ میدان دید جیمز وب است. به عبارتی اگر یک دانه شن را در فاصله طول دست خود رو به آسمان بگیرید چنین تصویری خواهید دید. در این میدان دید کوچک اما هزاران کهکشان دیده میشود. برخی از آنها، خمیده دیده میشوند. چون این خوشه کهکشانی مانند یک عدسی گرانشی است و پرتوهای نور کهکشانهای عقبتر در جلوی دید دوربین جیمز وب را خم میکند و به این شکل دیده میشوند.
این تصویر در مراسمی با حضور رئیس جمهور امریکا در کاخ سفید رونمایی شد. تصویر خیرهکننده بالا، اولین کهکشانها بعد از مهبانگ (Big Bang) را به نمایش میگذارد و واضحترین تصویر فروسرخ کیهان که تا کنون ثبت شده است. نام این تصویر، “نخستین تصویر میدان عمیق وب” نام دارد و در خوشه کهکشانی اسامایسیاس (0723 SMACS0723) قرار دارد.
تصویر یاد شده در مدت 12.5 ساعت گرفته شده و یک دستاورد عالی است زیرا چنین تصویری برای تلسکوپ هابل به شرط فراهم بودن امکانات خنککاری تجهیزات تصویربرداری فروسرخ در حد جیمز وب، هفتهها و بلکه ماهها زمان میبرد.
جدیدترین تصاویری که از جیمز وب منتشر شد تصاویر زیر است:
سحابی حلقه جنوبی NGC 3132
به دلیل تصویربرداری جیمز وب در نور مادون قرمز نزدیک، امکان دیدن ستارگان در ورای غبارها و سحابیها فراهم شده است. ستاره درخشان در مرکز حلقه سحابی جنوبی دیده میشود ولی این ستاره نقش حمایتی در شکلدهی سحابی اطراف را دارد. ستاره دوم که به سختی در پایین سمت چپ، در امتداد یکی از میخهای پراشِ ستاره درخشان دیده میشود، منبع سحابی است. حداقل هشت لایه گاز و غبار طی هزاران سال به اطراف پرتاب کرده است.
تا به حال عکسهای زیادی از این سحابی گرفته شده است ولی هیچکدام به این دقت نبوده و نتوانسته پشت این لایههای غبار که ستارگانی مخفی شدهاند را نشان دهند.
سحابی حلقه جنوبی، در صورت فلکی ولا Vela قرار دارد. این سحابی همچنین به Caldwell 74 نیز معروف است و در فاصله 2500 سال نوری از ما قرار دارد.
ستاره درخشان مرکز این سحابی، یک ستاره در حال مرگ است. احتمالا میدانید که ستارگان در پایان عمر خود ابتدا متورم شده و به هلیومسوزی میپردازند و با پایان این سوخت در طی شاید میلیونها سال، رفته رفته کوچک شده و بر اساس جرمی که داشتند با یک انفجار عظیم به نام ابرنواختر به ستاره نوترونی تبدیل میشوند یا اگر جرمشان کم باشد بدون انفجار به کوتوله سفید یا اگر جرمشان بسیار زیاد باشد، به سیاهچاله تبدیل میشوند و سیاهچالهها هم بعد از میلیونها یا میلیاردها سال با پایان جرمشان از بین میروند و ذرات آن در فضا پراکنده میشود. پس یکی از این حالات برای ستاره درخشان مرکز این سحابی پدید خواهد آمد.
ستاره دوم که یک کوتوله سفید است و در سالهای پایانی عمر خود به سر میبرد، در عکس زیر که آن هم توسط جیمز وب و توسط دوربین MIRI تصویربرداری شده به وضوح بیشتری مشخص است.
ذراتی که این دو در فضا پخش کردهاند باعث تشکیل این سحابی گردیده است و ستاره کوتوله سفید به عنوان منبع شکلگیری این سحابی شناخته میشود. بعد از پایان عمر این دو ستاره، گرد و غباری که این دو ستاره در فضا پراکنده کردهاند طی میلیونها سال زمینی باعث تولد سیاره یا ستارگان دیگر خواهد شد.
پنج قلوی استفان
این پنج کهکشان با نام پنج قلوی استفان در صورت فلکی اسب بالدار قرار دارد و در فاصله 290 میلیون سال نوری از ما قرار دارد. به دلیل دوری فاصله، به نظر میآید آنها در کنار هم هستند ولی 4 کهکشان از این 5 کهکشان، در تعامل با یکدیگرند. جالب است بدانید آنها در کنار یکدیگر نیستند و عکس، تخت بنظر میآید ولی فاصله زیادی از همدیگر دارند. مثلا آخرین کهکشان از ما 290 میلیون سال نوری فاصله دارد و کهکشان پنجم که به تنهایی در پایین تصویر دیده میشود در فاصله 40 میلیون سال نوری از ماست.
تصویر با کیفیت جیمز وب از این کهکشانها به دانشمندان کمک میکند تا تعامل کهکشانهایی که در همپوشانی همدیگر قرار دارند را دقیق بررسی کنند.
تصویر بالا یکی از بزرگترین تصاویری است که تا بحال گرفته شده است و گفته شده یک پنجم قطر ماه را پوشش میدهد. این تصویر شامل 150 میلیون پیکسل است و از تقریبا 1000 فایل تصویری مجزا ساخته شده است. گروهبندی بصری این پنج کهکشان توسط دوربین مادون قرمز نزدیک جیمز وب NIRCam و ابزار فروسرخ میانی MIRI ثبت شده است.
سحابی کارینا
تا بحال دانش کمی در مورد تولد ستارگان وجود داشت. همانطور که اشاره کردیم غبارهای ستارگان از بین رفته تبدیل به سحابی میشوند و منشا پیداش ستارگان جدید یا حتی سیارههای جدید میشوند. این بخشی از سحابی کارینا است با نام علمی NGC 3324 در بخش شمال غربی سحابی کارینا از نقطه دید ماست. به دلیل شباهت این سحابی از دید ما، به صخره یا کوههای سنگی معروف است. تصویر بالا توسط دوربین NIRCam جیمز وب در نور فروسرخ گرفته شده است.
این سحابی را ستارهساز مینامند و پیش از این، این قضیه بسیار مبهم بوده است ولی با تصویرِ با کیفیتِ جدید وب، بسیاری نقاط نادیده که در پشت غبارها پنهان بود، نمایان شد و مشخص شد که ستارههای بسیاری از گرد و غبار آن در حال شکلگیریاند. جالب است بدانید این سحابی 300 سال نوری وسعت دارد و در فاصله حدود 7600 سال نوری از ما و در کهکشان راه شیری است. قلههای این سحابی صخره مانند، گاه تا 7 سال نوری میرسد. تصویر این سحابی یکی از چشمنوازترین تصاویر کیهانی است.
طبق گفته ناسا تابشهای تاولزا و فرابنفش ستارههای جوان، دیواره سحابی را با فرسایش آهسته از بین میبرد. ستونهای دراماتیک بر فراز دیوارههای گازی درخشان، در برابر این تابش مقاومت میکنند. بخاری که به نظر میرسد از کوههای آسمانی برمیخیزد در واقع تشکیل شده از گازهای داغ، یونیزه و گردوغبار داغی هست که به دلیل تشعشعات پی در پی و بیامان، از سحابی دور میشود.
تصاویر دیگری نیز از جیمز وب منتشر شده ولی با ترکیب دادههایی همراه هست و مانند تصاویر قبل بدون تغییر نیستند. مانند تصویر زیر:
سیاره WASP-96 b
این تصویر مربوط به سیاره فراخورشیدی WASP-96 b است. سیارهای غولپیکر که پیش از این مشکوک به داشتن عناصر حیاتی مانند آب بود. برای همین با جیمز وب تصویربرداری شد و دانشمندان مشغول مطالعه این سیاره هستند تا ببینند آیا امکان حیات دارد یا خیر. این سیاره در فاصله حدود 1150 سال نوری از زمین است و هر 3.4 روز زمینی به دور ستاره خود میگردد و اندازه آن تقریبا نیمی از سیاره هرمزد (مشتری) است و اولین بار در سال 2014 کشف آن، اعلام شد.
ناسا بنا به دلایل نامعلومی تصویر اصلی را منتشر نکرده و فقط به تجزیه و تحلیل طیفی از جو WASP-96 b روی بکگراندی که احتمالا یکی از تصاویر گرفته شده توسط جیمز وب است بسنده کرده و این بکگراند احتمالا عبور همین سیاره از مقابل یک ستاره است.
متن زیر در مورد سیاره WASP-96 b با ترجمه هلومگ، توسط ناسا منتشر شده است:
طیف انتقالی که از یک رصد یگانه با استفاده از دوربین مادون قرمز نزدیک و طیفنگار بدون شکاف NIRISS ساخته شده است. این تصویر ویژگیهای جوی سیاره فراخورشیدی غولپیکرِ گاز داغ WASP-96 را نشان میدهد.
نحوه تصویربرداری و تست تصویر اولیه جیمز وب
و در پایان تصاویری از ترازبندی آینهها با عنوان مهندسی تست تصویر و نحوه عملکرد این آینهها در هنگام تصویربرداری را مشاهده میکنید.
سنسور هدایت فعال یک پیشنمایش تصادفی تهیه میکند.
نمای شارپتر میری (MIRI) وب به نسبت تلسکوپ اسپیتزر در طول موجهای 8 میکرومتر برای اسپیتزر و 7.7 میکرومتر برای وب است. تصویر میری وب، گاز میان ستارهای را با جزئیات بیسابقهای نشان میدهد. در اینجا میتوانید انتشار مولکولهای کربن و هیدروژن را ببینید که نقش مهمی در تعادل حرارتی و شیمیِ گازِ میانستارهای دارند. مطالعاتی مانند اینها با میری به ستارهشناسان کمک میکند تا بینش جدیدی در مورد تولد ستارگان و منظومههای پیشسیارهای ارائه دهد.
این “سلفی” جدید با استفاده از یک لنز تصویربرداری تخصصی مردمک چشم در داخل ابزار NIRCam ساخته شده است که برای گرفتن تصاویر از بخشهای آینه اولیه به جای تصاویر از آسمان طراحی شده است. این پیکربندی در طول عملیات علمی مورد استفاده قرار نمیگیرد و صرفاً برای اهداف مهندسی و تراز استفاده میشود. در این تصویر، تمام 18 بخش آینه اصلی وب در حال جمعآوری نور از یک ستاره به صورت هماهنگ نشان داده شدهاند.