جام جهانی 2022 قطر از دو لحاظ کلی منحصر بهفرد است؛ نخست اینکه برای اولین بار یک کشور خاورمیانهای میزبان این جام جهانی است و دوم اینکه میزبان با همراهی فدراسیون فوتبال و شرکتهای بزرگ ساخت تجهیزات ورزشی و تکنولوژی نهایت سعی خود را کردهاند که از تکنولوژی بهره بگیرند تا علاوه بر دقت بسیار در تشخیص داوری، جذابیت بسیاری به این مسابقات ببخشند.
توپ الرحله
شرکت آدیداس که چندین دوره جام جهانی سازنده توپهای مهم و معروف این سری مسابقات بوده، امسال یک توپ هوشمند و سریع تولید کرده که میتواند هم سرعت بازی را بهبود ببخشد هم با دقت بیشتری مسیر شوت خود را طی کند. این توپ در آزمایشگاههای آدیداس در تونلهای باد بسیار تست شده و حتی بازیکنان فوتبال هم آن را تست کرده و رضایت بالایی از آن داشتند. به همین دلیل این توپ، منحصر به فردترین توپ، طی تاریخ جام جهانی است.
الرحله در عربی به معنای سفر است و از فرهنگ، معماری و قایقهای نمادین و پرچم قطر الهام گرفته شده است. رنگهای جذاب و شاد در رویه این توپ به همراه حروف پررنگ در زمینه مرواریدی آن، نمادی از کشور قطر و البته افزایش سرعت بازی است که احتمالا در پایان نتیجهگیریهای فراوانی در این زمینه انجام خواهد شد که این توپ خاص، چقدر در سرعت بازیها تاثیر داشته است. از ویژگیهای تعریف شده برای این توپ، سرعت، ثبات در حرکت و ریباند است. این توپ دارای 20 تکه است و کیفیت پایداری پرواز و انحراف را افزایش میدهد.
جالبترین نکته در مورد توپ جام جهانی 2022 قطر، متریال ساخت آن است که قطعات آن توسط جوهر و چسب خاصی که بر پایه آب ساخته شده، به همدیگر چسبانده شده است.
فرانزیسکا لوفلمن، مدیر طراحی آدیداس، درباره توپ «الرحله» گفته است:
با این توپ بازی سرعت میگیرد و با افزایش سرعت، دقت و پایداری پرواز اهمیت مییابد. طراحی جدید به توپ اجازه میدهد تا هنگام حرکت در هوا، سرعت بسیار بالایی داشته باشد. برای بزرگترین صحنه جهانی در بین تمام ورزشها، تصمیم بر این شد با ایجاد سریعترین و دقیقترین توپ در تاریخ جام جهانی فوتبال، با نوآوری، غیرممکنها را ممکن کنیم.
سیستم پیشرفته شناسایی آفساید
آفساید همیشه یکی از چالشهای داوران و مورد اعتراض بازیکنان بوده و هست. در جام جهانی 2022 قطر، تکنولوژی و هوش مصنوعی به کمک داوران آمده تا بتوانند آفساید را با دقت بسیار بالا تشخیص دهند. بسیاری نگران بودند که هوش مصنوعی کاملا جایگزین داور شود و به اصطلاح تشخیص آفساید خودکار شود ولی به گفته فدراسیون فوتبال فیفا، چنین اتفاقی نخواهد افتاد؛ بلکه هوش مصنوعی سرعت تشخیص را بالا میبرد و با اندازهگیری سریع و ردیابی اندامهای بازیکنان، در نهایت قضاوت را به عهده داور میگذارد. در پخشهای زنده همیشه امکان تشخیص سریع نیست زیرا گاهی زاویه دوربین همراستا با بازیکان نیست و ممکن است حرکت دوربین، موازی بازیکنان نباشد.
به همین دلیل سانتیمتر و میلیمتر جهت تشخیص درست مهم میشود. بنابراین امسال این هوش مصنوعی است که با آنالیز تصاویر و محاسبه خطای لنز دوربین و همینطور اندازهگیری فاصلهها، آفساید بودن و نبودن را به داور اعلام میکند و داور با بررسی دوباره تصاویر قضاوت نهایی خود را اعلام میکند. اینکار به میزان زیادی جلوی اتلاف وقت بازیها را میگیرد و احتمالا باعث شود کمترین وقتهای تلف شده در بازیها منظور شود. به این فناوری VAR گفته میشود.
استادیومهای هوشمند قطر
اگر در گذشته به شما میگفتند میتوانید در ورزشگاه، بیش از یک بازی را همزمان تماشا کنید با پوزخندی میگفتید امکان ندارد؛ ولی الان چنین امکانی فراهم شده و با نصب مانیتورهایی امکان تماشای دیگر بازیها را برای تماشاگران فراهم کرده است.
ورزشگاههای قطر با توجه به آب و هوای گرم آنجا، مجهز به سیستمهای خنککننده قدرتمند هستند که همگی با انرژی خورشیدی کار میکنند. قطر با اینکه دارای منابع گازی و نفتی است اما به انرژی پاک بسیار اهمیت میدهد و جزیره قطر در منطقهای که خورشید انرژی بیشتری میفرستد واقع است و میتوانند با جذب و تبدیل این انرژی، بدون ذرهای تولید گاز گلخانهای، جام جهانی 2022 را با انرژی سبز برگزار کند.
هر استادیوم قدرت تنظیم دمای دلخواه را دارد اما به طور پیشفرض سعی بر این است که محدوده دمای 27 درجه که دمای مطبوع است و دمایی مناسب برای ورزش به حساب میآید را حفظ کند. البته سیستم خنککننده طوری است که محل هواداران و محل زمین چمن قابلیت تنظیم دمای خاص خود را دارد و بر حسب آب و هوا و دمای محل برگزاری، آن را کاملا حرفهای تنظیم میکنند تا باعث لذت بیشتر تماشاگران و قدرت تنفس بهتر بازیکنان شوند.
قطر در زمان ساخت استادیوم تصمیم گرفت، قطعات سازنده ورزشگاه را به صورت جدا از هم و به اصطلاح ماژولار بسازد تا بتوانند در خارج از مرزهای قطر استفاده شوند. مثلا به کشورهای در حال توسعه داده شود یا جام جهانی بعدی به کشور میزبان بعدی ارسال کنند. زیرا قطر فقط سه میلیون جمعیت دارد و این استادیومها بیش از نیاز آنها در بعد از جام جهانی است.