واژه حسابداری یک عنوان کلی است که زیرشاخه‌های بسیاری دارد. هر نوع مجموعه و شرکتی با توجه به نوع فعالیتش، حسابداری ویژه خود را می‌طلبد. شرکت‌های تولیدی هم از این قاعده مستثنی نیستند و باید با توجه به نوع فعالیت خود، عملیات حسابداری را انجام دهند.
از این رو مبحثی به نام «حسابداری تولیدی» شکل گرفت تا به امور مالی و حسابداری شرکت‌های تولیدی رسیدگی کند. در ادامه حسابداری تولیدی را برای شما شرح خواهیم داد و نکات مهمی را در مورد حسابداری شرکت‌های تولیدی خواهیم گفت.
تعریف شرکت تولیدی چیست؟
به شرکت‌هایی که مواد اولیه یا کالاهایی را تولید کرده و به فروش می‌رسانند «شرکت تولیدی» گفته می‌شود.
حسابداری تولیدی چیست؟
حسابداری تولیدی به بررسی هزینه‌های تولید یک کالا و هزینه‌های مرتبط با کالای فروخته‌شده می‌پردازد. در حسابداری تولیدی، هزینه مواد اولیه و هزینه کارهای انجام‌شده در فرآیند ساخت کالا یا تولید مواد اولیه ارزیابی شده و در پایان، بهای تمام‌شده تولید محصولات محاسبه می‌شود.
انجام حسابداری تولیدی با تطابق فرایند تولید با استانداردهای حسابداری، منجر به افزایش چشمگیری در میزان سود و بهره‌وری یک تجارت می‌شود
انجام حسابداری تولیدی با تطابق فرایند تولید با استانداردهای حسابداری، منجر به افزایش چشمگیری در میزان سود و بهره‌وری یک تجارت می‌شود. حسابداری تولیدی در کاهش هزینه‌ها، کنترل موجودی و نحوه قیمت‌گذاری محصولات، نقشی اساسی ایفا می‌کند.
در کل حسابداری تولیدی همانند حسابداری مالی است اما با یک سری تفاوت که مهم‌ترین آن تعیین بهای تمام‌شده کالا یا مواد اولیه ساخته‌شده است.
در محاسبه بهای تمام‌شده کالا یا مواد اولیه، سه فاکتور اساسی وجود دارد. این سه فاکتور تعیین‌کننده قیمت نهایی محصول هستند:
- هزینه مستقیم: هزینه مواد اولیه‌ای که برای تولید کالا یا ارائه‌ی خدمات تهیه می‌شود، مثل هزینه پارچه و دکمه در تولید پوشاک.
- هزینه سربار: شامل هزینه‌های غیر مستقیم، هزینه سوخت و انرژی و… است. در واقع هزینه سربار به معنای هزینه‌های غیر مستقیم تولید است که تمام هزینه‌های تولید را به غیر از هزینه مواد مستقیم و هزینه دستمزد مستقیم در بر می‌گیرد.
- هزینه دستمزد: هزینه حقوق و دستمزد کارگران و مدیران تولیدی است که نقشی مستقیم در تولید کالا یا ارائه خدمت داشته‌اند.
نکاتی که باید در حسابداری شرکت تولیدی رعایت کنید
آگاهی از دارایی‌های شرکت تولیدی
قبل از هر چیز باید به‌طور کامل از دارایی‌های شرکت تولیدی آگاه باشیم. وجوه نقد جاری، کالا و مواد اولیه موجود در انبار، مطالبات شرکت تولیدی از دیگر شرکت‌ها، اموال و ساختمان شرکت، همگی از دارایی‌های شرکت تولیدی محسوب می‌شوند. حسابداری تولیدی باید از رکود دارایی‌ها و به‌خصوص وجوه نقد شرکت جلوگیری کند.
انتخاب یک نرم‌افزار حسابداری مناسب
حسابداری تولیدی با توجه به ورودی‌ها و خروجی‌های بسیار زیاد، کار سخت و پیچیده‌ای است. به منظور افزایش حاشیه سود و جلوگیری از ضرر شرکت، لازم است تمام محاسبات به‌دقت و به‌درستی انجام شود. اگر تمام کارهای حسابداری به‌صورت دستی و توسط نیروهای حسابداری برنامه‌ریزی شود، ذهن حسابداران را شلوغ کرده و احتمال خطا را بالا می‌برد.
از این رو باید برای حسابداری شرکت تولیدی خود از راهی استفاده کنید که کم‌ترین درصد خطا و بالاترین سرعت پردازش را داشته باشد. توصیه ما انتخاب یک نرم‌افزار حسابداری مناسب است. نرم‌افزار حسابداری تولیدی، شما را در تمام مراحل تولید و حسابداری همراهی می‌کند و با امکاناتی که در اختیارتان می‌گذارد، تمام نیازهای شما را برطرف کرده و مدیریت شرکت تولیدی را به کار ساده‌تری تبدیل می‌کند.
برنامه‌ریزی مالی دقیق به‌طور مداوم
شرکت‌های تولیدی باید همواره به فکر نحوه تهیه مواد اولیه باشند. بدون وجود مواد اولیه، خط تولید متوقف شده و چرخه تولید با مشکل مواجه می‌شود. پس برای تهیه به‌موقع مواد اولیه لازم است حسابداران همیشه برنامه‌ریزی مالی دقیقی انجام دهند و از میزان نقدینگی به‌طور دقیق آگاه باشند تا در صورت نیاز فوری به خرید مواد اولیه، شرکت با مشکلی مواجه نشود.
مدیریت موجودی مواد اولیه و کالا
در شرکت‌های تولیدی لازم است بین موجودی مواد اولیه با نیاز بازار، چرخه تولید و انبار تناسب وجود داشته باشد. به هم خوردن تناسب میان موجودی مواد اولیه و چرخه تولید، در سیستم شرکت اختلال ایجاد کرده و می‌تواند موجب ضرر و زیان شده و حتی چرخه تولید را متوقف کند.
تهیه و تنظیم گزارش‌های مالی
مدیران و سهام‌داران شرکت‌های تولیدی، با توجه به گزارش‌هایی که حسابداران ارائه می‌دهند، عملکرد شرکت را بررسی کرده و می‌توانند برای اصلاح و تغییر اقدامات و اجرا ایده‌های جدید تصمیم‌گیری کنند. این گزارش‌ها و صورت‌های مالی می‌توانند به‌طور ماهانه، فصلی یا سالانه تهیه و تنظیم شوند.
نوع این گزارش‌ها بسته به نوع فعالیت و سیاست‌های شرکت و درخواست مدیران متفاوت خواهد بود. چیزی که اهمیت دارد این است که حسابدار شرکت تولیدی باید در لحظه آماده باشد تا در صورت درخواست مدیران یا سهام‌داران، بتواند به‌سرعت گزارش‌های مالی خود را ارائه دهد تا با بررسی این گزارش‌ها و شفافیت مالی بتوان جلوی هرگونه ضرر و زیان و اختلاس احتمالی را گرفت.
تسلط بر امور حسابداری بخش‌های مختلف
تسلط بر وضعیت انبار و همچنین توزیع و فروش محصولات از وظایف بسیار مهم حسابداران شرکت‌های تولیدی است. گزارش‌های ورود و خروج کالا از انبار باید به‌طور مرتب به‌روز شود، چرا که شرکت‌های تولیدی باید همواره برای آینده برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشند و این برنامه‌ریزی با پیش‌بینی‌هایی که بر اساس وضعیت فعلی صورت گرفته، انجام می‌شود.
در شرایط اقتصادی موجود، هزینه‌ها در حوزه‌های مختلف مثل مواد اولیه، حمل و نقل و دستمزد به‌طور مداوم تغیر می‌کند، در نتیجه حسابداران نیز باید به‌طور مرتب بهای تمام‌شده کالا را به‌روزرسانی کنند. آگاهی از این نکته ضروری است که فعالیت حسابداران شرکت‌های تولیدی به‌طور مستقیم بر تولید، توزیع و فروش کالاها تأثیرگذار است.
سخن آخر
اگر صاحب یک شرکت تولیدی هستید یا به‌عنوان حسابدار در اینگونه شرکت‌ها فعالیت می‌کنید، امیدواریم بتوانید با رعایت نکات بالا، در کار خود موفق عمل کنید. فراموش نکنید که استفاده از یک نرم‌افزار حسابداری متناسب با صنفی که در آن مشغول به کارید، به شما در انجام تمام موارد بالا کمک شایانی می‌کند.
