موجودی کالا یکی از پراهمیت‌ترین موارد در ارائه وضعیت مالی یک واحد تجاری است. به طور کلی، در حسابداری موجودی کالا از دو روش ادواری و دائمی استفاده می‌شود. هرکدام از این روش‌ها دارای ویژگی و کاربردهای مخصوص به خود هستند. در این گزارش قصد داریم روش حسابداری دائمی و حسابداری ادواری را به شما معرفی کنیم. در انتهای این گزارش بیشتر به اهمیت استفاده از این روش حسابداری پی می‌برید و می‌توانید بر اساس سطح نیاز و شرایط کسب و کار خود، بهترین روش را انتخاب و مورد استفاده قرار دهید.
حسابداری ادواری چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
در این روش حسابداری، هیچ موجودی از کالا و قیمت آن در هیچ حسابی ثبت نمی‌شود و در پایان سال مالی کالاها شمارش و ارزش‌گذاری می‌شوند. آن کالاهای شمارش و ارزش‌گذاری‌شده به عنوان موجودی پایان دوره در همان سال شناخته می‌شوند و در ترازنامه ثبت خواهند شد. در این روش حسابداری، سوابق مستمر موجودی کالا نگهداری نمی‌شود و موجودی کالا حداقل یک‌بار در سال شمارش خواهد شد. توجه داشته باشید که حسابداری ادواری مناسب کالاهای ارزان‌قیمت است و برای حسابداری موجودی کالاهایی با ارزش بالا مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
اکثر کسب‌وکارهایی که کالاهای ارزان‌قیمت دارند، از این روش حسابداری استفاده می‌کنند. رستوران و فروشگاه‌های کوچک، خواربارفروشی‌ها، سوپرمارکت‌ها و … از جمله کسب‌وکارهایی هستند که از روش ادواری استفاده می‌کنند. در این روش حسابداری شما نمی‌توانید به صورت لحظه‌ای گزارشی از موجودی کالاها داشته باشید. این یکی از معایب روش ادواری است؛ اما شرکت و کسب‌وکارهایی که تنها یک‌بار در سال نیاز به شمارش کالاهای خود دارند، می‌توانند از این روش حسابداری استفاده کنند.
حسابداری دائمی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
در این روش حسابداری، تمام گردش‌های مالی و کالاها در حساب ثبت می‌شود. هر خرید و فروشی در حساب ثبت خواهد شد و موجودی کالا در هر زمان به شکل دقیق نشان داده می‌شود. در این روش حسابداری سوابق مستمر خرید و فروش کالا باید نگهداری شود و موجودی کالا یک‌بار در سال شمارش خواهد شد. حسابداری دائمی مناسب تمامی کالاها اعم از ارزان و گران است و به راحتی موجودی تمام کالاها به صورت دقیق نمایان می‌شود. در حال حاضر تمام فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ، رستوران‌های معروف و … از این روش حسابداری استفاده می‌کنند.
اگر شما هم یک فروشگاه بزرگ یا کسب‌وکار معروف و گسترده‌ای دارید، بهتر است از روش دائمی حسابداری استفاده کنید. از آن‌جایی که تمام گردش‌ها به صورت لحظه‌ای و کاملا دقیق در حساب ثبت می‌شود، امکان گزارش‌گیری لحظه‌ای از کالاها وجود دارد. برخلاف حسابداری ادواری، شما در این روش حسابداری می‌توانید در زمان دلخواه، گزارش کاملی از وضعیت موجودی کالاهای خود داشته باشید.
از حسابداری ادواری استفاده کنم یا حسابداری دائمی؟
همانطور که گفته شد، دو روش اصلی برای حسابداری کالاها وجود دارد که آن دو روش حسابداری دائمی و ادواری هستند. با توجه به ویژگی‌های این دو روش حسابداری، می‌توانیم به تفاوت‌های آن‌ها پی ببریم. به احتمال زیاد برای شما هم این سوال پیش آمده است که باید از کدام روش حسابداری استفاده کنید؛ برای پاسخ به این سوال، باید به شرایط کسب‌وکارتان توجه داشته باشید.
اگر در حال حاضر کسب‌وکار کوچکی دارید، می‌توانید از حسابداری ادواری برای شمارش کالا و موجودی آن‌ها استفاده کنید اما باید بدانید که این روش حسابداری برای کسب‌وکارهای بزرگ که در طول روز گردش زیادی دارند، مناسب نخواهد بود. اگر صاحب یک فروشگاه زنجیره‌ای و کسب‌وکار بزرگ هستید، به هیچ‌عنوان استفاده از روش ادواری به شما پیشنهاد نمی‌شود. همانطور که گفته شد، این روش برای کالاهای ارزان‌قیمت موجود در کسب‌وکارهای کوچک مانند سوپرمارکت و مغازه (مغازه‌های کوچک) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای پاسخ به این سوال بهتر است نگاهی هم به دیگر کسب‌وکارها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای بیندازید؛ بعد از بررسی این مورد، متوجه می‌شوید که اکثر کسب‌وکارهای بزرگ و فروشگاه‌های زنجیره‌ای، از حسابداری دائمی برای شمارش و موجودی کالاهایشان استفاده می‌کنند. حسابدار و دیگر افراد مسئول در آن کسب‌وکار می‌توانند به صورت لحظه‌ای موجودی کالاهای موردنظر خود را بررسی کنند و در صورت کمبود، آن را جبران کنند. به طور کلی استفاده از روش دائمی بهتر از روش ادواری است؛ اما اگر تمایلی به استفاده از این روش حسابداری ندارید و البته کسب‌وکارتان هم چندان بزرگ نیست، می‌توانید از همان روش حسابداری ادواری هم استفاده کنید.
در این گزارش به بررسی حسابداری ادواری و حسابداری دائمی پرداختیم و ویژگی‌ها و مزایای هرکدام را شرح دادیم. با توجه به نکات گفته‌شده در این گزارش، می‌توانید بهترین روش را متناسب با کسب‌وکاری که دارید، انتخاب کرده و از آن استفاده کنید. توجه داشته باشید که نمی‌توان روشی را بر روش دیگر برتری داد؛ چراکه هر یک از این روش‌های حسابداری متناسب با شرایط مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند و انتخاب شیوه مناسب صرفا به شرایط و سطح نیاز شما بستگی دارد. پس با توجه به نکات ذکر شده، روش مناسب را انتخاب کنید تا بتوانید بهترین خروجی را دریافت کنید.
