گزارش‌های مالی عضوی جدانشدنی از هر شرکتی است که بر نحوه مدیریت و تصمیم‌گیری برای اقدامات آن شرکت، تاثیراتی مهم و چشم‌گیر دارد؛ نحوه تهیه گزارش‌های مالی و اطلاعاتی که در آن درج می‌شود تعیین‌کننده نوع این تصمیمات است و گاهی ثبت‌نکردن حتی یک نکته کوچک اما مهم در گزارش‌های مالی، می‌تواند باعث اخذ تصمیمی شود که سرنوشت شرکت را به کلی دگرگون می‌کند. به همین منظور در این مطلب به توضیح مختصر اما مفیدی در خصوص صورت‌های مالی و مزایای آن و همچنین نکات مهمی که در تهیه صورت‌های مالی باید رعایت شوند، می‌پردازیم.
هدف از تهیه گزارش‌های مالی چیست؟
همواره برای بررسی وضعیت مالی شرکت‌ها، عمر طولانی شرکت را به دوره‌های کوتاه‌تر سه ماهه، شش ماهه یا یک ساله تقسیم می‌کنند که این دوره‌ها را دوره‌ی مالی می‌نامند. در هر دوره مالی، کلیه عملیات و فرآیندهای مالی در اسناد حسابداری و دفاتر قانونی ثبت می‌شوند و در پایان دوره مالی نیز حسابداران به تهیه گزارش‌های مالی می‌پردازند. هدف از تهیه گزارش‌های مالی، ارائه گزارش‌های کلی از تغییرات و اتفاقات مهم در حوزه مالی شرکت به‌شکلی خلاصه، طبقه‌بندی‌شده و به زبانی ساده است؛ چرا که مطالعه اسناد حسابداری و تحلیل آنها، کاری زمان‌بر بوده و از طرفی نیازمند دانش تخصصی است، اما گزارش‌های مالی به‌گونه‌ای تهیه می‌شوند که افراد غیر حسابدار با دانش مقدماتی از رشته حسابداری نیز بتوانند وضعیت و عملکرد شرکت را ارزیابی کنند. گزارش‌های مالی در نهایت در اختیار افرادی همچون مدیران و سرمایه‌گذاران شرکت قرار می‌گیرد.
انواع گزارش‌های مالی
گزارشها و صورت‌های مالی به چهار دسته مختلف تقسیم می‌شوند:
- ترازنامه
- صورت حساب سود و زیان
- صورت گردش وجوه نقد
- صورت سود و زیان جامع
مزایای تهیه گزارش‌های مالی
برنامه‌ریزی دقیق برای آینده مجموعه
گزارش‌های مالی نشان‌دهنده‌ی میزان بدهکاری و بستانکاری مجموعه است و سود و زیان آن را مشخص می‌کند. بدون وجود گزارش‌های مالی، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی برای آینده شرکت، ممکن نیست. پس از تدوین و بررسی گزارش‌های مالی، مدیران شرکت می‌توانند برای تغییر سیاست‌های مالی شرکت به‌عنوان مثال قیمت‌گذاری محصولات یا کم کردن بعضی مخارج، تصمیمات تازه‌ای بگیرند.
بازکردن راهی برای پیشرفت
گزارشها و صورت‌های مالی کمک می‌کند تا مجموعه نقاط ضعف و قوت خود را بشناسد و برای بهره‌گیری از نقاط قوت و کمرنگ‌کردن نقاط ضعف خود در تلاش باشد. همه این موارد به ایجاد آمادگی شرکت برای جذب سرمایه‌گذار می‌انجامد.
مشخص‌شدن ارزش سهام شرکت
سهام‌داران شرکت به‌وسیله مطالعه گزارش‌های مالی، از وضعیت مالی شرکت آگاه می‌شوند و در واقع گزارشها و صورت‌های مالی، ارزش هر سهم شرکت را مشخص می‌کند.
نکات مهم هنگام تهیه گزارش‌های مالی
برای آنکه اهداف موردنظر از گزارش مالی تحقق پیدا کند، هنگام تهیه این گزارشها باید نکات مهمی را مورد توجه قرار دهیم.
آشنایی کامل با مفهوم سال مالی
اصل سادگی و اختصار را رعایت کنید
همانطور که پیش از این نیز توضیح دادیم، گزارش‌های مالی به‌منظور آگاهی مدیران و سرمایه‌گذاران از وضعیت مالی شرکت تهیه می‌شود. صورت‌های مالی باید کاملا شفاف باشد، به‌نحوی که هر فردی پس از مطالعه آن بتواند به‌طور کامل در جریان میزان سود و زیان مالی مجموعه قرار بگیرد. پس باید اطلاعات مندرج در این گزارشها تا حد امکان ساده و مختصر باشد و با حجم کمی از مطالب، داده‌های مهم و حیاتی را منتقل کند تا بررسی و تحلیل آنها آسان باشد.
درج اطلاعات مهم و تاثیرگذار را فراموش نکنید
در صورت‌های مالی باید اطلاعات و داده‌هایی ذکر شود که در صورت استفاده‌نکردن از آنها در گزارشها، تصمیم مدیران و سرمایه‌گذاران در خصوص وضعیت شرکت دگرگون شود. در واقع آن دسته از اطلاعاتی که بر تصمیم مدیران شرکت تاثیرگذار است، جزو اطلاعات حیاتی بوده و ذکر آنها در صورت‌های مالی، ضروری است.
اصل محافظه‌کاری را درنظر بگیرید
هنگام تهیه گزارش‌های مالی، باید هر گونه خوش‌بینی را کنار بگذارید و گزارشها را منطبق بر واقعیت تنظیم کنید. در تهیه صورت‌های مالی، همواره ارزش دارایی‌ها به حداقل میزان آنها درنظر گرفته می‌شود و از طرفی هنگام درج و درنظر گرفتن هزینه‌ها، بیشترین مبالغ و حداکثر هزینه‌ها ثبت می‌شود. به این ترتیب، میزان سود حداقلی محاسبه شده و مبالغ کاذب و بیش از اندازه برای سود درنظر گرفته نمی‌شود.
یادداشت‌های توضیحی را نادیده نگیرید
هنگام تهیه گزارش‌های مالی، یادداشت‌های توضیحی نیز تهیه می‌شوند که عضوی جدانشدنی از صورت‌های مالی هستند. همه افرادی که به بررسی صورت‌ها و گزارش‌های مالی می‌پردازند لازم است که در اولین گام، یادداشت‌های توضیحی همراه گزارشها را مطالعه کنند و پس از آن اقدام به بررسی گزارش‌های مالی کنند.
