این روزها آلودگی هوا بیش از هر آلودگی دیگری جان انسان‌ها را به خطر می‌اندازد. آلودگی هوا علاوه بر انسان‌ها برای حیوانات و گیاهان نیز مضر و خطرناک است و به‌طورکلی مانع آرامش و زندگی راحت برای همه موجودات اکوسیستم است. علم نوین به‌منظور سنجش و مدیریت آلودگی هوا دستگاه‌هایی را طراحی و تواید کرده است. ما در این گزارش به‌اختصار به معرفی تکنولوژی این دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا می‌پردازیم.
آلودگی هوا و سنجش آن از طریق دستگاه‌ها
آلودگی هوا عبارت است از ورود هر ذره، مولکول بیولوژیکی یا ترکیب مضر (جامد، مایع، گاز) به اتمسفر هوا. این ذرات سلامتی انسان و سایر موجودات اکوسیستم را به خطر می‌اندازد و سبب مرگ و بیماری می‌شود. برای پی بردن به مقدار آلاینده‌های موجود در هوا از دستگاه‌های سنجش آلودگی استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها ضمن اندازه‌گیری آلودگی، آن را پایش و سنجش نیز می‌کنند. از آن‌جایی‌که آلودگی هوا مسئله بسیار حیاتی برای محیط زیست است، شرکت‌های گوناگونی دست به تولید انواع و اقسام این دستگاه‌ها زده‌اند.
در ادامه به‌اختصار به معرفی تکنولوژی‌های به‌کاررفته در این دستگاه‌ها می‌پردازیم.
تکنولوژی‌های به‌کاررفته در دستگاه سنجش آلودگی هوا
- حسگر اندازه‌گیری دی‌اکسید کربن: این حسگر برای اندازه‌گیری و سنجش مقدار غلظت گاز دی‌اکسید کربن موجود در هوا به کار می‌رود. ازآنجایی‌که غلظت بالای دی‌اکسید کربن در هوا تأثیر بسیار نامطلوبی بر روی محیط‌زیست دارد. لذا مجهز کردن دستگاه‌ها به این تکنولوژی بسیار مهم است.
- حسگر سنجش اکسیژن هوا: یکی دیگر از تکنولوژی‌های به‌کاررفته در دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا است. از آن‌جایی که بخش اعظم هوای تنفسی اکسیژن است و مقدار آن مهم است، این حسگر خلوص اکسیژن را با دقت بالا در هوا اندازه‌گیری می‌کند. این حسگر به‌طور ویژه در دستگاه‌های سنجش آلودگی دود اگزوز خودرو به کار می‌رود. وجود این حسگر در قسمت الکترونیک خودرو میزان احتراق سوخت، غلظت سوخت در برابر هوا را تعیین و مصرف سوخت را کاهش می‌دهد و به‌این‌ترتیب از آلودگی هوا جلوگیری می‌کند.
- حسگرهای سنجش سایز گازها مانند مونوکسید کربن، ازن، دی‌اکسید گوگرد و ذرات معلق دیگر. دستگاه‌های مختلف بسته به قابلیت و کارایی خود ممکن است به یک و یا همه این حس‌گرها مجهز باشد، زیرا که سنجش میزان این گازها نیز در تعیین میزان آلودگی هوا مهم است.
- از دیگر تکنولوژی‌های به‌کاررفته در دستگاه‌ها قابلیت نمایش تفکیک‌شده هر یک از این آلاینده‌ها است.
- دستگاه‌ها بسته به نوع، مدل و کارکرد دارای دقت اندازه‌گیری و محدوده غلظت مختلفی هستند. در ساخت برخی از آنها از تکنولوژی صفحه‌نمایش لمسی خازنی استفاده شده است. به‌علاوه برخی از جدیدترین مدل‌های دستگاه سنجش آلودگی هوا به تلفن همراه متصل می‌شوند و میزان آلودگی را در کمترین زمان ممکن در صفحه تلفن همراه نمایش می‌دهند
- از دیگر تکنولوژی‌هایی که در دستگاه‌های جدید سنجش آلودگی تعبیه شده است نمایش سریع و لحظه‌ای آلودگی است. این تکنولوژی در عصر حاضر سبب مدیریت بهتر آلودگی شده است.
- در تعدادی از دستگاه‌های سنجش آلودگی حسگری جهت اندازه‌گیری غبار محیطی هم وجود دارد.
- قابلیت حمل دستگاه یکی از ویژگی‌های مهم دستگاه‌های امروزی است. تکنولوژی به‌کاررفته در این دستگاه‌ها از جمله باتری خور بودن و شارژ کردن سبب می‌شود تا بتوان آن را راحتی حمل و هر جا که لازم بود آلودگی را با آنها سنجید.
- در برخی از دستگاه‌ها نیز حس‌گرهایی جهت تجزیه و تحلیل رطوبت هوا، دمای محیط و فشار اتمسفر قرار گرفته است.
- ازآنجایی‌که فقط سنجش میزان آلودگی همه مشکلات را حل نمی‌کند و پاک‌سازی محیط از آلاینده‌ها به‌منظور حفظ و تداوم سلامت اکوسیستم نیز حائز اهمیت بالایی است لذا، بعضی از دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا علاوه بر اندازه‌گیری، سنجش و پایش آلاینده‌ها حاوی تکنولوژی جهت تصفیه و پاک‌سازی محیط هستند. این دستگاه‌ها جهت استفاده در محیط‌های کوچک، منازل و استفاده در محیط‌های حساس بسیار کاربردی هستند. دستگاه‌های پرتابل (قابل‌حمل) سنجش آلودگی و تصفیه‌کننده هوا برای کاربران خانگی که به پاکی و تمیزی هوای پیرامون خود اهمیت می‌دهند کالای بسیار مناسبی است.
- و …..
تکنولوژی‌های به‌کاررفته در دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا بیش از آن‌چیزی است که بتوان آن را در یک گزارش گنجاند. در این مطلب سعی کردیم تعدادی از مهم‌ترین‌ها را برشماریم و ذکر سایر تکنولوژی‌ها در این مقال نمی‌گنجد. به این نکته توجه داشته باشید که روزبه‌روز و با پیشرفت علم و فناوری و بیشتر شدن اهمیت آلودگی هوا در محیط‌زیست و اکوسیستم، کاربرد تکنولوژی در این دستگاه‌ها گسترده‌تر می‌شود. پس سعی کنید دانش و آگاهی خود در این حیطه را به‌طور مرتب به‌روزرسانی نمایید. امید است خواندن این مطالب به آگاهی و شناخت شما در این زمینه کمک کند.
