شاید همه‌ی ما با تعریف مارکتینگ (بازاریابی) و فروش آشنا هستیم و می‌دانیم این دو مفهوم یکسان نیستند؛ بااین‌حال ممکن است هنگام تصمیم‌گیری‌های اساسی در کسب‌وکار با چالش‌هایی در این زمینه مواجه شویم. چالش‌هایی که با اخذ تصمیم‌های اشتباه، رشد سازمان را به‌خطر می‌اندازد. برای تشخیص تفاوت‌های فروش و مارکتینگ لازم است تعریف دقیقی از این دو مفهوم ارائه دهیم. در این نوشته قصد داریم تفاوت‌های مارکتینگ و فروش را بررسی کرده و با ذکر مثال‌های عینی، این مسئله را به‌طور عمیق درک کنیم.
فروش چیست؟
فروش به فرایندی گفته می‌شود که طی آن، کسب‌وکار یا سازمان با برقراری ارتباط مستقیم با مشتری به ارائه‌ی محصول یا خدمت خود پرداخته و فروش را نهایی می‌کند. فروش را می‌توان آخرین مرحله‌ی کل سیستم بازاریابی و فروش شرکت دانست که مشتری محصول را دریافت کرده و در ازای آن مبلغ تعیین شده را می‌پردازد. در یک تعریف ساده، فروش شامل برقراری ارتباط با مشتری و رساندن محصول به دست او است.
روش‌های فروش
در عصر حاضر، فروش به روش‌های متفاوتی انجام می‌شود که هرکدام دارای مزایا و معایب مختص به خود است. با بررسی روش‌های فروش درک عمیق‌تری از تعریف این فرایند کسب خواهید کرد.
فروش سنتی: ساده‌ترین و قدیمی‌ترین روش فروش محسوب می‌شود که همه‌ی ما از کودکی با آن آشنا هستیم و چه‌بسا آن را تجربه هم کرده‌ایم. فروش انواع کالا در فروشگاه‌های کوچک و بزرگ که یک واسطه‌ی محلی محسوب می‌شوند، فروش سنتی نام دارد.
فروش مستقیم: برخلاف فروش سنتی که محصول با یک یا چند واسطه به دست مشتری نهایی می‌رسد، در فروش مستقیم، محصول به‌صورت مستقیم از سوی تولیدکننده در اختیار مشتری نهایی قرار می‌گیرد. این شیوه‌ی فروش معمولاً در خریدهای عمده و با حجم بالا انجام می‌شود و مشتری عمدتاً مصرف‌کننده‌ی تجاری محسوب می‌شود.
فروش آنلاین: روشی که در سال‌های اخیر بسیار گسترده شده و توانسته بخشی قابل‌توجهی از فروش سنتی را کاهش دهد. این شیوه‌ی فروش هیچ محدودیت زمانی و مکانی نداشته و طیف وسیعی از مشتریان را در بر می‌گیرد. به دلیل عدم محدودیت جغرافیایی، فروش آنلاین هم توسط تولیدکننده و هم واسطه انجام می‌شود. تولیدکننده از طریق فروش آنلاین و استفاده از مزیت رقابتی خود یعنی قیمت پایین می‌تواند مشتری را با صرف هزینه‌ی کم به خود جذب کند.
فروش از طریق توزیع‌کننده:در این روش، تولیدکننه به‌جای تحویل مستقیم محصول به مشتری نهایی، آن را در اختیار شخص یا شرکت واسط قرار داده تا بتواند تمرکز خود را روی تولید معطوف کند.
مارکتینگ یا بازاریابی چیست؟
مارکتینگ یکی از فرایندهای اصلی کسب‌وکارها به شمار می‌رود که شیوه‌ی اجرای آن بر اساس ماهیت سازمان و نوع محصول متفاوت است. در یک تعریف ساده، مارکتینگ به همه‌ی استراتژی‌ها و برنامه‌هایی گفته می‌شود که باهدف ارتقا و افزایش فروش سازمان چه در زمان حال و چه برای آینده گفته می‌شود.
مدیران بازاریابی در واقع سیستم فروش را هدایت می‌کنند. تدوین استراتژی برای بهینه‌سازی و کاهش هزینه‌های فروش و تعیین راهکارهای اساسی مطابق استراتژی‌های به کار برده شده برای سال‌های آینده، از مهم‌ترین وظایف بخش مارکتینگ به شمار می‌رود.
خلاقیت، ابتکار و نوآوری سه ضلع اصلی بازاریابی محسوب می‌شود به همین دلیل روش‌های بازاریابی نیز مانند فروش متفاوت بوده که لازم است یک یا چند مورد آن بر اساس نوع محصول یا خدمت ارائه‌شده، پیاده‌سازی شود.
روش‌های مارکتینگ
بازاریابی محتوایی: کسب و کارها با تولید محتوای مفید و رایگان پیرامون موضوعات مرتبط با محصول خود و انتشار آن به شیوه‌های مختلف، مشتری هدف و علاقه‌مند به مطالعه را به خود جذب کرده و با ایجاد اعتماد، مسیر را برای فروش فراهم می‌کنند.
دیجیتال مارکتینگ: همه‌ی کانال‌های بازاریابی که از طریق دنیای دیجیتال ایجاد می‌شود در این دسته‌بندی قرار می‌گیرد. بازاریابی ایمیلی، پیامکی، پوش‌نوتیفیکیشن، تبلیغات بنری و همسان، لینک‌سازی و سئو (بهینه‌سازی وب‌سایت برای موتورهای جستجو) همگی زیرمجموعه‌ی دیجیتال مارکتینگ محسوب می‌شوند.
انتشار آگهی: روزانه میلیون‌ها آگهی عمومی از طریق روزنامه، بیلبورد، رادیو و تلویزیون و سایر کانال‌های عمومی در معرض دید افراد قرار می‌گیرد. در این شیوه‌ی بازاریابی، امکان تفکیک مشتری هدف به‌سختی وجود دارد و روش بهینه‌ای محسوب نمی‌شود.
تفاوت فروش و بازاریابی
حال که به بررسی دقیق تعریف هردو فرایند فروش و بازاریابی یا مارکتینگ پرداختیم و روش‌های اصلی آن را ذکر کردیم، تشخیص تفاوت این دو ساده‌تر می‌شود. بر اساس گفته‌ی برایان تریسی، فروش آخرین مرحله از فرایند بازاریابی در یک ارتباط طولانی‌مدت میان مشتری و کسب‌وکار به شمار می‌رود.
