مالیات بر درآمد نوعی مالیات است که توسط دولت بر درآمد افراد و شرکت‌ها اعمال می‌شود. این مالیات به نسبت درآمد مشمول مالیات دریافت و معمولا به صورت درصدی از درآمد محاسبه می‌شود. اکنون قصد داریم ضمن بررسی انواع مالیات بردرآمد و مالیات بر حقوق، نحوه محاسبه دقیق مالیات بر درآمد ۱۴۰۲ را توضیح دهیم.

مالیات بر درآمد چیست؟

در ایران، مالیات بر درآمد بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۶۶ و اصلاحات بعدی آن دریافت می‌شود. این قانون دو نوع مالیات بر درآمد را تعریف می‌کند:

• مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی: این مالیات بر درآمد افراد اعم از حقوق و دستمزد، درآمد حاصل از فعالیت‌های شغلی، درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری، درآمد حاصل از املاک و مستغلات و سایر درآمدهای مشمول مالیات اخذ می‌شود.
• مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی: این مالیات بر درآمد شرکت‌ها، موسسات و سایر اشخاص حقوقی اخذ می‌شود.

نرخ‌های مالیات بر درآمد در ایران به صورت تصاعدی تعیین شده‌اند. به این معنا که هرچه درآمد مشمول مالیات بیشتر باشد، نرخ مالیات نیز بیشتر خواهد بود.

انواع مالیات بر درآمد

مالیات بر درآمد را می‌توان بر اساس معیارهای مختلف طبقه‌بندی کرد. برخی از مهم‌ترین انواع مالیات بر درآمد عبارتند از:

• مالیات بر درآمد شخصی: این مالیات بر درآمد افراد اعم از حقوق و دستمزد، درآمد حاصل از فعالیت‌های شغلی، درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری، درآمد حاصل از املاک و مستغلات و سایر درآمدهای مشمول مالیات اخذ می‌شود.
• مالیات بر درآمد شرکت‌ها: این مالیات بر درآمد شرکت‌ها، موسسات و سایر اشخاص حقوقی اخذ می‌شود.
• مالیات بر درآمد کشاورزی: این مالیات بر درآمد حاصل از فعالیت‌های کشاورزی اخذ می‌شود.
• مالیات بر درآمد نفتی: این مالیات بر درآمد حاصل از فروش نفت و گاز اخذ می‌شود.
• مالیات بر درآمد غیر نفتی: این مالیات بر درآمد حاصل از فعالیت‌های غیر نفتی اخذ می‌شود.

البته در قوانین مالیاتی کشور ممکن است برای برخی از افراد و مشاغل معافیت‌های مالیاتی در نظر گرفته شود. این معافیت‌ها ممکن است به دلایل مختلف مانند حمایت از اقشار کم‌درآمد، تشویق به سرمایه‌گذاری یا حمایت از فعالیت‌های اقتصادی خاص اعطا شوند.

نحوه محاسبه دقیق مالیات بر درآمد ۱۴۰۲

نحوه محاسبه مالیات بر درآمد مشاغل براساس آخرین مصوبات ساز امور مالیاتی به شرح زیر است:

محاسبه دقیق مالیات بر درآمد مشاغل، بر اساس ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم، به صورت پلکانی انجام می‌شود. نرخ‌های مالیات بر درآمد مشاغل به شرح زیر است:

• تا ۳۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان: معاف از مالیات
• نسبت به مازاد ۳۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان تا ۲۰۰ میلیون تومان: ۱۵ درصد
• نسبت به مازاد ۲۰۰ میلیون تومان تا ۴۰۰ میلیون تومان: ۲۰ درصد
• نسبت به مازاد ۴۰۰ میلیون تومان: ۲۵ درصد

برای محاسبه دقیق مالیات بر درآمد مشاغل، ابتدا باید درآمد مشمول مالیات تعیین شود. درآمد مشمول مالیات، برابر است با کل درآمد حاصل از فعالیت‌های اقتصادی مشمول مالیات، پس از کسر هزینه‌های قابل قبول. پس از تعیین درآمد مشمول مالیات، می‌توان مالیات بر درآمد را با استفاده از فرمول زیر محاسبه کرد:

مالیات بر درآمد = درآمد مشمول مالیات × نرخ مالیات

به عنوان مثال، اگر درآمد مشمول مالیات یک شغل ۱۰۰ میلیون تومان باشد، مالیات بر درآمد آن شغل برابر است با:

مالیات بر درآمد = ۱۰۰ میلیون تومان × ۱۵ درصد = ۱۵ میلیون تومان

معافیت‌های مالیاتی برای مشاغل مختلف

برخی از درآمدها از پرداخت مالیات معاف هستند. این معافیت‌ها شامل موارد زیر هستند:

• معافیت مالیاتی حقوق اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی
• معافیت مالیاتی حقوق سربازان وظیفه
• معافیت مالیاتی حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران
• معافیت مالیاتی کمک هزینه‌های رفاهی و درمانی
• معافیت مالیاتی سود سهام و اوراق مشارکت

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه نحوه محاسبه مالیات بر درآمد ۱۴۰۲، می‌توانید به سایت سازمان امور مالیاتی مراجعه کنید.

مالیات بر درآمد حقوق چیست؟

مالیات حقوق یکی از انواع مالیات بر درآمد است که بر درآمد حقوق و دستمزد افراد تعلق می‌گیرد. این مالیات به صورت تصاعدی محاسبه می‌شود و نرخ آن با افزایش درآمد مشمول مالیات افزایش می‌یابد. مالیات حقوق نوعی مالیات مستقیم است که بر درآمد حقوق و دستمزد افراد تعلق می‌گیرد. این مالیات به صورت تصاعدی محاسبه می‌شود و نرخ آن با افزایش درآمد مشمول مالیات افزایش می‌یابد.

نحوه محاسبه دقیق مالیات بر درآمد حقوق

مالیات حقوق به صورت تصاعدی محاسبه می‌شود. به این معنا که هرچه درآمد مشمول مالیات بیشتر باشد، نرخ مالیات نیز بیشتر خواهد بود. برای محاسبه مالیات حقوق، ابتدا باید درآمد مشمول مالیات را تعیین کرد. درآمد مشمول مالیات، برابر است با مجموع پرداختی‌های مشمول مالیات از جمله حقوق پایه، اضافه‌کار، فوق‌العاده‌ها، پاداش‌ها و سایر پرداختی‌های نقدی و غیرنقدی. پس از تعیین درآمد مشمول مالیات، باید نرخ مالیات را تعیین کرد. محاسبه مالیات بر درآمد حقوق، بر اساس ماده ۸۶ قانون مالیات‌های مستقیم، به صورت مقطوع انجام می‌شود. جدول مالیات بر درآمد حقوق به شرح زیر است:

مالیات بر درآمد حقوق را می‌توان با استفاده از جدول مالیات بر درآمد حقوق محاسبه کرد. فرمول محاسبه مالیات بر درآمد حقوف عبارت است از:

مالیات حقوق = درآمد مشمول مالیات * نرخ مالیات

مثال

فرض کنید فردی در یک شرکت خصوصی با حقوق پایه ماهانه ۵ میلیون تومان مشغول به کار است. این فرد هیچ‌گونه اضافه‌کار، فوق‌العاده یا پاداش دیگری دریافت نمی‌کند. در این صورت، درآمد مشمول مالیات این فرد برابر است با:

درآمد مشمول مالیات = ۵ میلیون تومان × ۱۲ ماه = ۶۰ میلیون تومان

با توجه به جدول نرخ‌های مالیات حقوق، نرخ مالیات این فرد برابر است با ۱۵ درصد. بنابراین، مالیات حقوق این فرد برابر است با:

مالیات حقوق = ۶۰ میلیون تومان× ۱۵ درصد = ۹ میلیون تومان

در این مثال، کارفرما موظف است ۹ میلیون تومان مالیات حقوق این فرد را به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت کند.

پرداخت مالیات حقوق

پرداخت مالیات حقوق به عهده کارفرما است. کارفرما موظف است هر ماه مالیات حقوق کارکنان خود را محاسبه کرده و آن را به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت کند. کارفرما می‌تواند مالیات حقوق کارکنان خود را به صورت نقدی یا از طریق سامانه الکترونیکی پرداخت مالیات حقوق پرداخت کند. استفاده از نرم‌افزار هلو  APEX که امکان اتصال رایگان به سامانه مودیان را دارا است، می توان به کارفرمایان در روند پرداخت مالیات بر درآمد حقوق کمک کرده و این روند را تسهیل کند.

تأخیر در پرداخت مالیات حقوق

در صورتی که کارفرما مالیات حقوق کارکنان خود را به موقع پرداخت نکند، مشمول جریمه خواهد شد. این جریمه به صورت درصدی از مالیات پرداخت نشده محاسبه می‌شود.

معافیت‌های مالیات حقوق

قانون مالیات‌های مستقیم، برخی از افراد را از پرداخت مالیات حقوق معاف کرده است. این افراد عبارتند از:

• اتباع ایران که در خارج از کشور اشتغال به کار دارند و درآمد آنها به ایران منتقل نمی‌شود.
• اتباع خارجی که در ایران اشتغال به کار دارند و درآمد آنها به خارج از ایران منتقل نمی‌شود.
• اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و تحقیقاتی دولتی و غیردولتی.
• دانشجویان و استادان دوره دکتری که در مؤسسات آموزش عالی دولتی و غیردولتی مشغول به تحصیل و تحقیق هستند.
• کارکنان شرکت‌های دولتی و خصوصی که در مناطق کمتر توسعه‌یافته مشغول به کار هستند.

برای اطلاع از هرگونه تغییر در قوانین مالیاتی لازم است با مشاوران مالی و مالیاتی مشورت کرده و اخبار سایت سازمان امور مالیاتی را بررسی کنید.