تقریبا هر فردی که قصد کارآفرینی از طریق فروش محصول را داشته باشد، در اولین قدم نیاز به یک فروشگاه دارد. طبیعتا برای فردی با سرمایه کم، فروشگاه اینترنتی کم‌هزینه‌تر است. اما اگر قصد راه‌اندازی یک فروشگاه اینترنتی را دارید، ابتدا باید نوع بستر آنلاین خود را مشخص کنید. فروشگاه آنلاین تنها به معنی داشتن یک سایت با قابلیت تعریف و فروش محصول و درگاه بانکی نیست بلکه برای هر نوع فعالیت تجاری باید سامانه آنلاین متناسب با آن راه‌اندازی شود.
انواع روش‌های فروش آنلاین
مساله فروش آنلاین به سه بخش تقسیم می‌شود:
- فروش آنلاین بر پایه وب‌سایت فروشگاهی
- فروش آنلاین در شبکه‌های اجتماعی
- فروش آنلاین در مارکت‌پِلِیس‌ها (Market Place)
فروش در وب‌سایت فروشگاهی
برای راه‌اندازی وب‌سایت فروشگاهی، اول باید یک میزبان و یک دامنه با نام برندتان تهیه کنید و همزمان سفارش طراحی لوگو بدهید. پس از آن سایت را برای طراحی به طراح وب‌سایت بسپارید و همزمان با تولیدکننده محتوا به همکاری بپردازید. در حین طراحی سایت باید محتوای آن به‌صورت حرفه‌ای تولید شود. بهترین کار این است که با سئوکار هم پیش از تولید محتوا قرارداد ببندید تا بر محتوای تولیدشده نظارت کند و وب‌سایت شما را از پایه قوی و اصولی پیش ببرد تا در سریع‌ترین زمان ممکن در موتورهای جستجو با کلمات مورد نظر خود به رتبه اول برسید. پس از حدود سه ماه باید نتیجه قابل قبولی در رتبه‌های جستجو مورد نظر خود پیدا کرده باشید.
به یاد داشته باشید در زمان راه‌اندازی درگاه بانکی، از تمام قوانین مالی و مالیاتی اطلاع کامل کسب کنید و کلیه اقدامات لازم برای ثبت در اداره مالیات و دارایی را به‌درستی انجام دهید تا در زمان حسابرسی دچار مشکلاتی مثل جریمه مالیاتی نشوید.
فروش در وب‌سایت فروشگاهی گاهی تنها مربوط به صاحب وب‌سایت و خریدار نیست، بلکه همین مدل فروش در پلتفرم‌های دیگری نیز اجرا می‌شود. زیرا فروش فقط بین خریدار و فروشنده نیست و گاهی فروشنده به فروشنده یا خریدار به خریدار و … است. پس فروشگاه اینترنتی به طور کلی به شکل‌های زیر است:
فروشگاه اینترنتی B2C: B به معنای بیزنس (فروشنده) و C به معنای کاستومر (مشتری) است، یعنی فروشنده به مشتری. این مدل بیشتر فروشگاه‌های اینترنتی را در برمی‌گیرد که در بالا به نحوه راه‌اندازی آن پرداختیم.
فروشگاه اینترنتی C2C: گاهی وقت‌ها، مشتریان که همیشه خرید می‌کنند، کالایی برای فروش دارند و آن را در پلتفرمی برای فروش می‌گذارند و دیگر مصرف‌کننده‌ها برای خرید آن اقدام می‌کنند. در نهایت، گاهی حق کمیسیونی به صاحب پلتفرم تعلق می‌گیرد یا ممکن است از آن صرف نظر کند. مانند سایت‌های دیوار و شیپور در ایران.
فروشگاه اینترنتی C2B: این مدل فروشگاه، خیلی شایع نیست اما در حال رشد است و روزبه‌روز به تعداد آن افزوده می‌شود. در این مدل فروشگاه خریدار، کالای مصرف‌کننده یا مشتری را می‌خرد. کسانی که فعالیت‌های هنری مثل نقاشی، مجسمه‌سازی و صنایع دستی دارند، در این مدل فروشگاه‌ها، محصولات خود را به فروشنده، می‌فروشند و فروشنده مالک آن می‌شود و در فروشگاهی دیگر آن را به قیمت مورد نظر خود می‌فروشد.
فروشگاه اینترنتی B2B: در این مدل، یک فروشنده عمده، به خرده‌فروشان جنس می‌فروشد.
مدل‌های دیگری هم وجود دارد که زیرمجموعه این موارد هستند مانند C2B2C، G2B (دولت به فروشنده)، mCommerce (تجارت در موبایل) و… که به دلیل خاص بودن و کمیاب بودن‌ها از توضیح آن صرف‌نظر می‌کنیم.
فروش در شبکه‌های اجتماعی
شبکه‌های اجتماعی به‌خصوص اینستاگرام در ایران، با محبوبیت زیادی مواجه شده‌اند و همین موضوع، بستر مناسبی را برای فروش محصولات فروشگاه‌های کوچک فراهم کرده است. برای کسانی که بودجه ساخت وب‌سایت ندارند، شروع از شبکه‌های اجتماعی کاری عاقلانه و بدون هزینه و بدون نیاز به طراحی، سئو، میزبانی و دامنه است. تنها مشکل آن عدم امکان پرداخت مستقیم در ایران است که برای حل این مشکل نیز می‌توانید از درگاه‌های واسطه مانند زرین‌پال استفاده کنید یا فروشتان را به‌صورت پرداخت کارت به کارت انجام دهید. اینستاگرام همچنین قابلیت‌هایی برای تغییر شکل پیج به فروشگاه افزوده است که کار را برای صاحبان مشاغل کوچک آسان‌تر می‌کند.
کافی است برای حرفه‌ای شدن و افزایش فروش خود در پرورش مهارت‌های کپشن‌نویسی، هشتگ‌گذاری، معرفی محصول، تصویربرداری و عکاسی، بیوگرافی‌نویسی و طراحی پوستر کار کنید تا به رشد و درآمد بیشتری برسید.
فروش در مارکت‌پلیس‌ها
مارکت‌پلیس‌ها پلتفرمی‌هایی هستند که در آنها فروشندگان به‌صورت گروهی اقدام به فروش محصولاتشان می‌کنند. در اصل فروشندگان و خریداران در یک پلتفرم حاضر می‌شوند و مانند یک فروشگاه زنجیره‌ای محصولات را خرید و فروش می‌کنند. این پلتفرمها به دلیل رضایت بالای مشتری و سیستم امتیازدهی، محبوبیت بالایی دارند. آمازون در دنیا و دیجی‌کالا در ایران از نمونه مارکت‌‌پلیس‌های معروف هستند.
نکته پایانی
برای کسب و کار خود حتما بیزنس پلن یا برنامه تجاری داشته باشید. هیچ‌گاه کاری را به بعد موکول نکنید و اصولی پیش بروید. مثلا استخدام سئوکار را به بعد از راه‌اندازی سایت موکول نکنید وگرنه مجبور به صرف زمان و هزینه بسیار بیشتری برای بازسازی وب‌سایت خود خواهید شد.
کافی است نوع فعالیت خود را با توجه به انواع فروشگاه‌هایی که توضیح دادیم مشخص کنید، برنامه تجاری بریزید و کار خود را آغاز کنید. مطمئن باشید نتایج خوبی به دست خواهید آورد
