سامانه مودیان مالیاتی، سامانه‌ای الکترونیکی زیر نظر سازمان امور مالیاتی کشور است که به منظور ثبت اطلاعات اقتصادی و مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی ایجاد شده است. مالیات عامل مهمی در تأمین منابع مالی دولت و بهبود رفاه اجتماعی است. به همین دلیل، شناسایی مودیان مالیاتی و شفاف‌سازی فعالیت‌های اقتصادی اهمیت بسیاری دارد. در این مقاله به بررسی افراد مشمول در سامانه مودیان مالیاتی و چه کسانی ملزم به پرداخت مالیات و ثبت اطلاعات در این سامانه هستند، می‌پردازیم.
الزامات قانونی ثبت‌نام در سامانه مودیان
بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم، تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی حتی افراد معاف از پرداخت مالیات، ملزم به ثبت‌نام در سامانه مودیان هستند. مهم‌ترین الزامات قانونی عبارت‌اند از:
- الزام ثبت‌نام برای کلیه اشخاصی که درآمد مشمول مالیات دارند.
- الزام ارائه اظهارنامه مالیاتی سالانه از طریق سامانه مودیان.
- الزام ارائه صورت‌های مالی و اطلاعات درآمدی به صورت دوره‌ای.
- مسئولیت قانونی مدیران شرکت‌ها در ثبت و به‌روزرسانی اطلاعات.
- الزام استفاده از صورت‌حساب‌های الکترونیکی برای فعالیت‌های اقتصادی.
- مشمول بودن تمامی اشخاص حقیقی اعم از ایرانی و خارجی به ثبت‌نام.
عدم رعایت الزامات قانونی منجر به جریمه‌های نقدی یا محرومیت از برخی خدمات می‌شود. برای اطلاع بیشتر از جرایم سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی می توانید به مقالات مرتبط با این موضوع در وبسایت هلومگ مراجعه نمایید.
اشخاص حقیقی مشمول مالیات
1- کارمندان و افراد شاغل: کارمندان بخش دولتی و خصوصی و افراد شاغلی که حقوق و مزایای مشمول مالیات دریافت می‌کنند، ملزم به ثبت‌نام و پرداخت مالیات بر درآمد هستند. حقوق و مزایایی مانند حقوق ماهیانه، پاداش، سنوات، کمک هزینه غذا و سایر پرداخت‌های نقدی و غیرنقدی مشمول مالیات هستند.
2- مشاغل آزاد: افرادی که درآمد ناشی از مشاغل آزاد دارند مثل پزشکان، وکلا، مهندسان، حسابداران، مشاوران و غیره نیز مشمول مالیات بر درآمد هستند. این افراد باید درآمد حاصل از ارائه خدمات خود را اظهار و مالیات آن را پرداخت کنند.
3- بازنشستگان:افرادی که بازنشسته شده‌اند و حقوق بازنشستگی دریافت می‌کنند نیز مشمول مالیات بر درآمد هستند و باید بر اساس میزان حقوق دریافتی، مالیات پرداخت نمایند.
4- صاحبان املاک:اجاره‌دهندگان املاک که درآمد ناشی از اجاره ملک دارند، ملزم به پرداخت مالیات بر اجاره‌بها هستند. آنها باید مبلغ دریافتی از اجاره ملک را اظهار و مالیات آن را پرداخت کنند.
5-سرمایه‌گذاران:اشخاصی که سود سپرده‌های بانکی یا سود سهام شرکت‌ها دریافت می‌کنند نیز مشمول مالیات بر درآمد ناشی از سرمایه هستند و باید مالیات آن را پرداخت نمایند.
اشخاص حقوقی مشمول مالیات
1-شرکت‌های تجاری، خدماتی و تولیدی: انواع شرکت‌ها اعم از سهامی خاص، سهامی عام، با مسئولیت محدود، تضامنی و غیره که به فعالیت‌های تجاری، خدماتی و تولیدی مشغول هستند، مشمول مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش‌افزوده هستند.
2- مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی: انجمن‌ها، بنیادها، مؤسسات خیریه و سایر نهادهای عمومی غیردولتی که به امور عام‌المنفعه مشغول هستند نیز مشمول مالیات هستند. البته فعالیت‌های آنها از برخی معافیت‌ها برخوردار است.
3- تعاونی‌ها و مشارکت‌ها: انواع تعاونی‌ها از جمله مسکن، مصرف، تولید روستایی، اعتبار و… مشمول مالیات بر درآمد هستند. همچنین مشارکت‌های مدنی و تجاری نیز مشمول مالیات هستند.
4- شهرداری‌ها و دهیاری‌ها: شهرداری‌ها و دهیاری‌ها با وجود ماهیت دولتی، از نظر مالیاتی جزء اشخاص حقوقی محسوب می‌شوند و مشمول مالیات هستند.
5- شرکت‌های دولتی: شرکت‌هایی که سهام عمده آنها متعلق به دولت است نیز علی‌رغم ماهیت دولتی، مشمول مالیات بر درآمد هستند.
6- مؤسسات مالی و اعتباری: بانک‌ها، مؤسسات اعتباری، صرافی‌ها، شرکت‌های بیمه و شرکت‌های لیزینگ مشمول انواع مالیات‌ها از جمله مالیات بر درآمد هستند.
7- سایر اشخاص حقوقی: سایر نهادها و سازمان‌هایی که شخصیت حقوقی مستقل دارند از جمله صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های خارجی و… نیز مشمول مالیات هستند.
مزایای ثبت‌نام در سامانه مودیان مالیاتی
ثبت‌نام و به‌روزرسانی اطلاعات در سامانه مودیان مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی مزایای زیر را دارد:
- امکان محاسبه آسان و به موقع مالیات و پرداخت آن
- دسترسی آسان به اطلاعات و فرم‌های مالیاتی
- کاهش هزینه‌های اداری و زمان پرداخت مالیات
- جلوگیری از جرایم مالیاتی به دلیل عدم ارائه به موقع اطلاعات
- افزایش شفافیت فعالیت‌های اقتصادی
- تسهیل فرایندهای نظارتی سازمان امور مالیاتی
- امکان برقراری ارتباط الکترونیکی با سازمان مالیاتی
بنابراین، همه اشخاص مشمول مالیات، اعم از حقیقی و حقوقی، ملزم به ثبت‌نام و به‌روزرسانی اطلاعات در سامانه مودیان مالیاتی هستند تا از مزایای آن بهره‌مند شوند.
نحوه ثبت‌نام در سامانه مودیان مالیاتی
ثبت‌نام در سامانه مودیان برای اشخاص حقیقی و حقوقی به شرح زیر است:
الف) اشخاص حقیقی:
- مراجعه به درگاه ملی مودیان و انتخاب گزینه ثبت‌نام شخص حقیقی
- واردکردن اطلاعات فردی شامل کد ملی، نام و نام خانوادگی، تاریخ تولد و غیره
- تکمیل فرم درخواست ثبت‌نام و ارسال آن
- دریافت رمز عبور برای ورود به‌حساب کاربری
ب) اشخاص حقوقی:
- مراجعه مدیران به درگاه ملی مودیان و انتخاب گزینه ثبت‌نام شخص حقوقی
- وارد کردن اطلاعات شناسایی شخص حقوقی شامل شناسه ملی، نام شرکت، کد اقتصادی و غیره
- تکمیل فرم‌های مربوطه توسط مدیران و ارسال آنها
- دریافت رمز عبور برای ورود به حساب کاربری سازمان
پس از ثبت‌نام، امکان ورود به حساب کاربری و مشاهده فرم‌ها و اطلاعات مالیاتی فراهم می‌شود.
سامانه مودیان مالیاتی ابزار مناسبی برای مدیریت اطلاعات و فرایندهای مالیاتی است. استفاده از این سامانه موجب تسهیل فرایند پرداخت مالیات برای مودیان مالیاتی می‌شود. همچنین افزایش شفافیت و نظارت‌پذیری فعالیت‌های اقتصادی را به همراه دارد؛ لذا توصیه می‌شود همه اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول، نسبت به ثبت‌نام و به‌روزرسانی اطلاعات خود در این سامانه اقدام کنند.
